Wat ontstaat er als tijdelijkheid de ruimte krijgt in een straat in transitie? Deze portrettenreeks belicht de betrokkenen bij Pension Almonde. Dit keer: kwartiermaker Melle Smets.
“Het pension is helemaal verdwenen, terwijl een tijdelijk thuis voor stadsnomaden en buurtinitiatieven een belangrijke functie vervult in de stad van nu”, vertelt Melle Smets, conceptueel kunstenaar en kwartiermaker van Pension Almonde.
Aan tafel in de woonkamer op nummer 157 zit Melle achter zijn laptop. Om hem heen veel dynamiek: bewoners lopen in en uit, ondertussen stelt iemand een vraag over zijn woning. Een buurjongen loopt langs, ziet hem zitten en komt snel naar binnen. Hij wil een evenement organiseren. Een ander vraagt of hij koffie wil. Aan dezelfde tafel werken er vier anderen met hun laptop. In de woonkamer is er goede wifi. Daarom was hij er gaan zitten, maar aan werken op zijn computer komt hij nauwelijks toe. “Ik heb de hele dag gesprekken, er is zoveel vraag naar een plek als dit.”
Portal voor de stad buiten de gebaande paden
Pension Almonde is gevestigd in 53 woningen van woningcorporatie Havensteder die deze zomer gesloopt worden. “Een nieuwe eigenaar gaat er nieuwbouwwoningen bouwen. Terwijl de huidige bewoners een voor een verhuizen, krijgen wij de kans om vanuit leegstand waarde toe te voegen aan de stad. De stad lijkt veranderd in een woningmarkt. Ik vind het belangrijk dat de stad voor iedereen toegankelijk blijft. Het pension is een experiment voor een alternatieve manier van wonen, werken en leven in de stad. Een portal voor de stad buiten de gebaande paden.”
Pension Almonde geeft de stad weer terug aan een brede groep van buurtinitiatieven en mensen die ‘op de normale manier’ niet makkelijk aan een woning komen: asielzoekers in afwachting van een woning, de kunstenaar met een project van drie maanden in Rotterdam, de ICT’er die een paar dagen per week hier werkt, mensen die op de wachtlijst staan voor de sociale huur of gezinnen die door een verbouwing tijdelijk hun huis uit moeten.
Gemeenschapsgevoel
Als conceptueel kunstenaar, zelf ook woonachtig in Rotterdam-Noord, richt Melle zich op het creëren van nieuwe ontmoetingsplekken in de openbare ruimte. Met zijn werk stelt hij vragen over het eigenaarschap van de stad en gemeenschapsgevoel. “Kun je in een tijd dat alles fluïde is, behalve het wonen, een community op basis van tijdelijkheid creëren?”
“Tot dusver is het antwoord ja. In korte tijd is een levendige community ontstaan, dankzij de samenwerking tussen bewoners, kunstenaars en buurtinitiatieven. Theatermakers werken nu bijvoorbeeld aan een ‘Slopera’, die vlak voor de sloop wordt opgevoerd, de sauna die bewoners samen bouwen, de mini keramiekwerkplaats, de wekelijkse soepmaaltijd. Kortom, genoeg voorbeelden! Al deze initiatieven hebben niks te maken met vraag en aanbod, maar alles met de behoefte aan samenleven. Het pension is een prototype voor een samenleefmodel waar wonen, werken, leren en zorg met elkaar in verbinding staan.”
Mensenverhalen
“Het pension laat zien hoe mensenverhalen de stad zachter maken en hoe je weg beweegt van het bekende wij-zij perspectief. Neem bijvoorbeeld Leegstandsproza, een project waarin jonge schrijvers in het pension gekoppeld werden aan oude bewoners en hun verhalen opschreven. Zoiets zorgt dat we niet alleen zwart wit denken over stadsvernieuwing en Het pension laat zien hoe mensenverhalen de stad zachter maken en hoe je weg beweegt van het bekende wij-zij perspectief.”
Lees meer over de doelstellingen en de achtergrond van Pension Almonde.