Wat ontstaat er als tijdelijkheid de ruimte krijgt in een straat in transitie? Deze portrettenreeks belicht de betrokkenen bij Pension Almonde. Dit keer: Fred ter Schuur (54). Toen hij als ‘logeerbewoner’ de theatrale huurloterij won, zette dit de samenwerking met Havensteder op scherp.
Fred is geen ‘oude’ bewoner van de Almondestraat, zoals de mensen die door de stadsvernieuwing verhuizen uit de straat. Ook is hij geen zelfgekozen bewoner van Pension Almonde, zoals de moderne stadsnomaden. Omdat zijn sociale huurwoning elders in Rotterdam-Noord gerenoveerd wordt, woont hij tijdelijk in een ‘logeerwoning’. Dat is een leeggekomen woning in de Almondestraat waar hij de verbouwing die 3 maanden zou duren, kan overbruggen. “Een shithole”, vindt hij. “Helemaal uitgewoond. Ik weet niet wat daar ooit gebeurd is, maar in alle vier de slaapkamers kan ik niet slapen. Daarom slaap ik op de bank met m’n honden bij m’n tv en muziekinstallatie.”
Buitenbeentje
Het was dus eigenlijk toeval dat hij onderdeel van de community van Pension Almonde werd. “Daar heb ik verder niks mee. Het zijn hele aardige mensen die voor elkaar zorgen. Dat deden wij vroeger in de krakersscene ook. Dat is het punt niet”, verduidelijkt hij. “Toch heb ik met niemand echt contact gezocht. Ik lijd aan een post traumatisch stress syndroom. Dat komt doordat ik in de VS jarenlang heb vastgezeten. Daardoor trek ik mezelf veel terug. Ik wil hier helemaal niet zijn. Dan maar het buitenbeentje, dat ben ik wel gewend.”
Ook in zijn eigen straat is hij een vreemde eend in de bijt. Hij kwam ooit als kraker in zijn woning terecht. Jarenlang kon hij zijn gang gaan. De benedenverdieping was zijn garage waar hij meubels van steigerhout maakt. Maar op een gegeven moment moest hij weg. Uiteindelijk kon hij kiezen: een huurcontract bij Havensteder of uitzetting. “Zo werd ik zes jaar geleden huurder van Havensteder. Kon ik eindelijk een parkeervergunning krijgen, dat was wel fijn na jarenlang geklooi met m’n auto”, lacht hij.
Ineens kreeg hij dus met Havensteder te maken. Niet dat hij ook maar iets nodig heeft. Hij is handig zat. Vroeger werkte hij als stukadoor. Hij heeft zijn woning zelf naar wens opgeknapt. Beneden de werkgarage en boven wonen. Des te bozer was hij toen hij een brief kreeg dat het huis gerenoveerd zou worden. De garage die hem lief was, moest een kamer worden. Er kwam een nieuwe trapleuning en keukenblok. “Onderhoud en de woning opwaarderen voor als er ooit nieuwe huurders komen”, briest hij. “Alsof ik van plan ben weg te gaan. Dit huis was m’n alles. Heel m’n leven stond erin.”
De renovatie liep vertraging op. Inmiddels woont hij al 15 maanden in de Almondestraat. Het is geen makkelijke tijd voor Fred. “Op 3 maart overleed mijn vriendin Birgit heel plotseling. Ze had een hersenbloeding en viel dood neer in haar keuken. Ook ging er een van mijn honden dood. Mijn honden zijn mijn alles. Nu heb ik alleen Gijs nog.” Hij vertelt het met een sjekkie in zijn mondhoek en een halve liter bier in z’n hand. “En dan heb ik terwijl dit alles gebeurt ook geen thuis meer. Mijn hele huis is leeg, al mijn herinneringen heb ik weggedaan. Ik ben verdrietig, maar je moet toch door. Ik drink om te verdoven, maar eigenlijk wil ik er vanaf.”
Straatloterij
Op een dag ging de bel in zijn woning in de Almondestraat. Het waren buren Rolf en Roxy met lootjes. Zij zijn kunstenaars die vanuit Pension Almonde werken aan de Slopera, een opera over de straat die als onderdeel van de Rotterdamse Operadagen in september plaatsvindt. Tot het zo ver is, leggen Rolf en Roxy vanuit het Sloperahuis met losse interventies die ze ‘actes’ noemen het leven in de straat op een theatrale manier vast. Acte 0,003 was een straatbingo. De hoofdprijs: een maand gratis huur. Een experiment om betrokkenheid ter discussie te stellen.
“Eigenlijk deed ik nooit ergens aan mee, maar die dag deed ik toevallig de deur open. Eerst kreeg ik nog bijna ruzie met Roxy, omdat ik iets zei wat discriminerend klonk maar niet zo bedoeld was. Ik pakte een lootje. Nummer 1, daar valt nooit wat op.” Toch stond hij die middag toch in de deurpost van het Sloperahuis. Samen met de voltallige community, waar hij onderdeel van uitmaakte, maar toch ook weer niet.
“En ja hoor; hij viel op nummer 1! Een maand gratis huur! Blij dat ik was! Van dat geld wilde ik hondenvoer kopen en misschien wel een nieuw gasfornuis, want ik hou van koken.” Hij ging op de foto met een cheque à la de Postcodeloterij. Zijn reactie werd gefilmd. Alles was onderdeel van de acte van de Slopera.
Prijzengeld
Kort daarna kwam er een klein probleempje aan het licht. Fred betaalt huur aan Havensteder en niet aan de uitbater van Pension Almonde, stichting Stad in de Maak, aan wie de andere pensionbewoners betalen. Die huur betaalt hij voor de eigen woning, de logeerwoning is een service tijdens de renovatie. Wisten de initiatiefnemers van de loterij dat? Had Stad in de Maak deze bewoner uit moeten sluiten van de loterij? Kan Stad in de Maak huurkorting beloven aan een huurder van Havensteder? Had de woningcorporatie deze huurder wel een logeerwoning moeten aanbieden te midden van een stedenbouwkundig experiment?
Het zette alles op scherp. Fred eiste zijn maand gratis huur op aan de balie bij Havensteder, die van niets wist en onmiddellijk aan de telefoon hing bij Stad in de Maak. Waarom hebben jullie de logeerbewoner een maand gratis huur beloofd? Toen hij hoorde dat hij geen huurkwijtschelding kreeg, ging Fred door het lint. Alles wat er de afgelopen tijd gebeurd was, de onzekerheid over de toekomst van zijn woning; het werd hem gewoonweg teveel in zijn hoofd. Niemand wilde hem helpen. Hij had gedronken. Er ging er een steen door de ruit van zijn woning.
Alle goede bedoelingen ten spijt; het verloop van deze huurloterij toont hoe een experiment voor de sociaal inclusieve stad tegenstrijdige belangen kent. Natuurlijk mocht Fred meedoen met de theatrale loterij. Natuurlijk horen ook bewoners die door Havensteder in de straat zijn geplaatst bij de community. Niemand wordt buitengesloten.
Nadat de gemoederen gesust waren, kwam het aan op een oplossing. De architecten en kunstenaars die Pension Almonde als een experiment voor de sociaal-inclusieve stad uitbaten, sloten een deal met de bewindvoerder van Fred. Hij bleek ook nog eens onder curatele te staan. Met dezelfde beste bedoelingen spraken zij af dat Fred van het prijzengeld een vijfpits gasfornuis mocht kopen. Eind goed al goed, dacht iedereen. “Dat zou ik inderdaad doen, maar in de praktijk is het opgegaan aan boodschappen en hondenvoer”, vertelt Fred. “Zo gaan die dingen. Dat gasfornuis van 90 centimeter had trouwens niet eens gepast in dit nieuwe crappy keukenblok dat ze in m’n woning geplaatst hebben.”
In Pension Almonde wonen ‘moderne stadsnomaden’, mensen die via de reguliere wegen geen woning kunnen vinden in Rotterdam of die kiezen voor een levensstijl zonder vaste huur- of koopwoning. In deze serie tekent stadsgeograaf en tekstschrijver Daphne Koenders de uiteenlopende van de bewoners van Pension Almonde op en fotograaf Frank Hanswijk neemt hun portretten. Lees de andere portretten op de pagina Nieuws.